Historia i opis stylu Wing Tsun Kung

Czym jest Wing Tsun Kung Fu?

Wing Tsun Kung Fu to sztuka walki o ponad trzystu letniej tradycji. Wywodzi się z południowych Chin. W odróżnieniu do innych stylów nie zawiera technik, naśladujących ruchy zwierząt, pokazowo-akrobatycznych elementów, takich jak wysokie kopnięcia czy kopnięcia z wyskoku i obrotu ani arbitralnych technik, pochodzących z różnych sztuk walki, których założenia często wzajemnie się wykluczają.

Wing Tsun Kung Fu składa się z prostych, praktycznych i skutecznych technik, które doskonale sprawdzają się w realnej walce. To sprawia, że jest jedną z najskuteczniejszych metod walki, służącą do obrony życia w sytuacjach zagrożenia. 

Przeznaczeniem Wing Tsun Kung Fu jest szybkie i skuteczne wyeliminowanie przeciwnika, uniemożliwienie mu kontynuowania walki. To styl, w którym istotne są szybkość, technika i metoda walki, a nie siła fizyczna, masa czy wzrost. Połączenie tych elementów sprawia, że mniejsze i słabsze osoby są w stanie skutecznie obronić się przed większym i silniejszym przeciwnikiem. Proste i skuteczne technik Wing Tsun Kung Fu są dla każdego, bez względu wiek, płeć i predyspozycje fizyczne.

Jak powstało Wing Tsun Kung Fu?

Twórczynią Wing Tsun Kung Fu była buddyjska mniszka Ng Mui, żyjącą ponad 300 lat temu w południowych Chinach. Ng Mui była jednym z najwybitniejszych mistrzów klasztoru Siu Lin (Szaolin) i jego przełożoną. Kochała Kung Fu i ciągle doskonaliła swoje umiejętności. Specjalizowała się w stylu Białego Żurawia. Ścigana z przyczyn politycznych przez rząd mandżurskiej dynastii Qing, zmuszona była opuścić klasztor i schronić się w Bak Hok Koon (Świątyni Białego Żurawia) na górze Tai Leung. 

W okręgu, gdzie zamieszkiwała, zetknęła się z zupełnie innymi, innowacyjnymi i praktycznymi, technikami walki. Przyswoiła je i połączyła ze swoimi dawnymi techniki, tworząc nowy styl. Oczyściła Szao Lin Kung Fu ze zbędnych i niepraktycznych elementów. Dopracowała najlepsze i najskuteczniejsze technik walki, działające niezależnie od warunków fizycznych.

Spadkobierczynią opracowanych przez Ng Moi technik walki została Yim Wing Tsun –  jej ukochana, wybitna uczennica. Yim przekazała wiedzę dalej. Kiedy wyszła za mąż za handlarza solą – Leung Bok Chau’a, nauczyła go poznanych technik. Później małżeństwo pracowało razem nad ich doskonaleniem. Leung Bok Chau’a nauczył Wing Tsun zielarza osteologa, Leung Lan Kwai’a. Zapytany zapytany o nazwę technik, których naucza, Leung Bok Chau odpowiedział: „to jest kung fu mojej żony”. Tak system zyskał nazwę Wing Tsun (Piękna Wiosna), której od tamtej pory używa się na cześć jego żony.

Pięści i długi kij

Leung Lan Kwai również nauczał Wing Tsun. Był jednak bardzo ostrożny w doborze swoich uczniów. Przez całe swoje życie przyjął i nauczał tylko dwóch uczniów. Jeden z nich był Wong Wah Bo, aktor chińskiej opery. Leung nauczył Wonga całego systemu. 

Podczas swoich podróży Wong zaprzyjaźnił się z Leung Yee Tai’em – innym członkiem trupy. Okazało się, że Leung Yee Tai był mistrzem w walce długim kijem. Używał technik, których nauczył się od buddyjskiego mnicha, Chi Shina – towarzysza mniszki Ng Mui, który także ukrywał się przed represjami ze strony dynastii Qing. Wong Wah Bo i Leung Yee Tai postanowili wymienić się swoimi technikami. Pracowali również nad zaadaptowaniem techniki długiego kija do Wing Tsun. W ten sposób system został wzbogacony, a Leung Yee Tai został jego spadkobiercą.

Wojownicy z Fatshan

Gdy Leung Yee Tai był już w podeszłym wieku, przekazał swoją wiedzę Leung Jan’owi, zielarzowi z Fatshan. Leung Jan pochodził z bogatej, kulturalnej rodziny. Był wybitnym lekarzem i właścicielem apteki w Fatshan. Jego interes kwitł i wciąż przybywało mu klientów. W czasie wolnym studiował literaturę oraz sztuki walki. Znał wiele technik, ale nie wystarczały mu one w pełni. Poszukiwał idealnego systemu i doskonałego nauczyciela. Kiedy spotkał Leung Yee Tai’a i poznał Wing Tsun, był nim zafascynowany. Poświęcił resztę życia, by go opanować i doskonalić swoje umiejętności. Szybko osiągnął mistrzostwo. Dzięki swoim osiągnięciom stał się bardzo sławny. Liczni wojownicy przybywali zewsząd, by rzucić mu wyzwanie i się z nim zmierzyć. Ostatecznie zyskał tytuł „Króla Wing Tsun Kung Fu”, a słowa “Wing Tsun” i “Leung Jan” stały się w Fatshan synonimami.

Leung Jan nie postrzegał nauczania Wing Tsun za swój zawód. Jego umiejętności nakazywały mu jednak przyjąć uczniów. Jego najlepszym uczniem był Chan Wah Shun, szef kantoru. Chan nie miał wykształcenia, ale był bardzo utalentowany, zacięty i uparty. Zajmując się handlem, miał styczność z marginesem społecznym, gdzie potyczki były częstym sposobem rozwiązywania sporów. Miał zatem wiele okazji, by sprawdzić swoje umiejętności.

Chan bardzo szybko się rozwijał. Ostatecznie został następcą Leung Jan’a i ówczesnym liderem Wing Tsun. Nim to się stało, zyskał taką sławę, że urzędnicy dynastii Qing zaproponowali mu objęcie stanowiska głównego instruktora kung fu przy oddziałach Ośmiu Chorągwi. Chan tymczasowo przyjął ofertę, jednak później wrócił do Fatshan, gdzie nauczał kung fu. Podobni, jak Leung Jan, Chan postrzegał kung fu za sposób spędzania wolnego czasu, a nie za swój główny zawód.

Przez 36 lat nauczania Chan wykształcił 16-stu uczniów. Wśród nich był jego syn, Chan Yu Min, który zasłynął później jako „król kija siedmiu prowincji”. Innym, wybitnym uczniem Chan Wah Shun’a, był Ng Chu So. Opanował on cały system i pomagał swojemu mistrzowi podczas treningów jako asystent. 

Ostatnim uczniem Chana był 13-letni chłopiec – gorący wielbiciel Chana i kung fu. Chan miał wówczas 70 lat. Uczył chłopca przez 3 lata i zmarł. W tym samym roku rodzina wysłali chłopca na studia do Hong Kongu. Gdy Chan przyjmował chłopca na ucznia, nawet mu się nie śniło, że zostanie on niezrównanym mistrzem Wing Tsun. Imię chłopca, w całym środowisku sztuk walki, stało się bardziej znane, niż któregokolwiek z poprzedników. Tym chłopcem był Wielki Mistrz Yip Man – Mistrz Mistrzów, który zdobył sławę cierpliwością i ciężką pracą.

Wielki Mistrz Yip Man

Wielki Mistrz Yip Man był w prostej linii ósmym spadkobiercą Wing Tsun Kung Fu. Dorastał w bogatej rodzinie posiadaczy ziemskich z dużym majątkiem w Fatshan. Studiował na prestiżowej, katolickiej uczelni, w Liceum Świętego Stefana. W Hong Kongu poznał Leung Bik’a – starszego syna Leung Jana, brata kung fu Chan Wah Shun’a. Odpowiedni charakter, temperament i postawa Yip Mana, przekonały Leung Bik‘a, by przyjął go na ucznia. Nauka u Leung Bika trwała kilka lat. Yip Man poznał wszystkie tajniki Wing Tsun, ale wciąż mu to nie wystarczało. W wieku 24 lata, wrócił do Fatshan. Kontynuował  treningi ze swoim starszym bratem kung fu, Ng Chu So i jego uczniami, dopracowując swoje umiejętności do perfekcji.

Istnieje wiele historii i anegdot o wyczynach Mistrza Yip Man’a w Fatshan. Podobno zatkał on błyskawicznie lufę pistoletu celującego do niego żołnierza, kopnięciem wyłamał z zawiasów drzwi grubości ręki, walczył w wielu pojedynkach i za każdym razem pokonywał przeciwników w mgnieniu oka. 

Pomimo wielkiej sławy w Fatshan, Yip Man nie myślał o nauczaniu Wing Tsun – nawet własnego syna. W czasie drugiej wojny światowej, większa część Chin trafiła pod japońską okupacje. Rodzinna farma Mistrza została zniszczona, a jemu zaczęło się coraz gorzej powodzić. Gdy Japończycy dotarli do Fatshan, ich dowództwo zaproponowało Mistrzowi stanowisko instruktora japońskich żołnierzy. Yip Man odmówił. Po wojnie przeprowadził się z rodziną do Hong Kongu. Jego duma i temperament nie pozwoliły mu znaleźć odpowiedniego zajęcia. Mistrz i jego rodzina żyli przez pewien czas w ubóstwie.

Mistrz zaczął nauczać Wing Tsun w 1949 roku. Okazją do tego stało się zaproszenie od bliskiego przyjaciela. Jego uczniami zostali członkowie Stowarzyszenia Pracowników Restauracji w Hong Kongu. Początkowo uczniowie nie traktowali Yip Mana poważnie i nie przykładali uwagi do Wing Tsun. W odróżnieniu od innych styli kung fu z „długimi mostami i szerokimi pozycjami”, Wing Tsun nie był zbyt widowiskowy. Yip Man nie popisywał się swoimi umiejętnościami i nie brał udziału w publicznych przedstawieniach. Dlatego Wing Tsun nie był zbyt popularny.

Po kilku latach Yip Man otworzył własną szkołę i zaczął nauczać ludzi spoza  Stowarzyszenia Pracowników Restauracji. Pomogli mu w tym jego dotychczasowi uczniowie. Wing Tsun zaczął przyciągać uwagę miłośników kung fu. Uczniów wciąż przybywało i szkoła Mistrza zaczęła się rozrastać. Jego sława i wieść o skuteczności Wing Tsun, przyciągały coraz więcej entuzjastów, zwłaszcza z kręgu oddziałów policji Hong Kongu.

Największym osiągnięciem dla popularyzacji Wing Tsun było utworzenie Sportowego Stowarzyszenia Ving Tsun w Hong Kongu. Powstało kilka klas uczniowskich. W maju 1970, gdy klub się ustabilizował, Mistrz przeszedł na emeryturę. Nauczanie i zarządzanie szkołą przekazał swojemu ulubionemu uczniowi – Leung Ting’owi.

W latach 1970-71 jeden z uczniów Yip Mana, Bruce Lee, został gwiazdą filmów kung fu. Yip Man nie był dumny, że Lee był jego uczniem. Gdy chwalono go jako nauczyciela Bruce’s Lee, Mistrz odpowiadał tylko uśmiechem. Rzadko polemizował z ludźmi, którzy w nieuzasadniony sposób krytykowali teorie Wing Tsun. Dla pozycji Wing Tsun nie miało znaczenia, czy Bruce’a Lee był uczniem Yip Mana, czy nie.

Sijo Leung Ting

Sijo Leung Ting rozpoczął trening Wing Tsun w wieku 13 lat. Jego pierwszymi nauczycielami byli bracia matki: Cheng Fook i Cheng Pak, ćwiczący wówczas w szkole Yip Mana. Następnie Leung Ting wstąpił do szkoły pierwszego ucznia Yip Mana w Hongkongu – Leung Sheunga. W wieku 18 lat został asystentem w klubie Cheng Fooka i Chang Paka – pomagał im w nauczaniu. W wieku 19 lat otworzył pierwszy klub dla studentów w Hongkong Baptist College. W krótkim czasie klub liczył ponad 120 członków. Po 6 latach treningu został zaakceptowany przez mistrza Yip Mana jako prywatny uczeń. Ponieważ Leung był już zaawansowanym praktykiem, mistrz Yip Man rozpoczął nauczanie od technik manekina. Okazało się, że przekaz pierwszego instruktora Leung’a znacznie różnił się od technik Yip Mana. Mistrz skorygował więc wszystkie formy, nauczył Sijo technik długiego kija i noży Bart cham dao. 

W 1969 roku Sijo został głównym instruktorem Ving Tsun Athletic Association. W 1972 roku, po śmierci mistrza Yip Mana, zostaje założone International Wing Tsun Association i Leung Ting Gym w Hongkongu.

Pierwsza wizyta Sijo w Europie ma miejsce w 1976 roku. Po 6-cio godzinnym pokazie wiele osób rozpoczyna trening Wing Tsun pod okiem Sijo i jego asystentów. Od tego momentu Sijo poświęca kilka miesięcy w roku na podróże i regularne odwiedziny lokalnych stowarzyszeń Wing Tsun na świecie.

Sikung Máday Norbert – 9. stopień mistrzowski

Sikung Máday Norbert wstąpił do szkoły Wing Tsun w wieku 14 lat. Ćwiczył wówczas w dawnej kwaterze głównej w Jugosławii. Jego pierwszym nauczycielem był Sifu Slavko Truntic, który w latach 70-tych nawiązał kontakt z Sijo, tworząc pierwsze stowarzyszenie Wing Tsun na terenie dawnego bloku wschodniego. W 1989 roku ( Sikung miał wtedy pierwszy stopień mistrzowski ) zorganizowano pierwsze seminarium na Węgrzech. Od tego czasu Dai Sifu został prywatnym uczniem Sijo. Leung co roku odwiedza kwaterę główną w Kesckemet, gdzie ćwiczy około 100 instruktorów, prowadzących kluby na Węgrzech, w Polsce, Estonii, Rumunii, na Litwie, Łotwie i Ukrainie. W roku 2002 Sikung Norbert Maday zostaje usynowiony* przez Sijo Leung Tinga.

*Zgodnie z chińską tradycją, w rodzinie kung fu rozróżniamy uczniów danego instruktora oraz osoby “usynowione” w trakcie ceremonii podawania herbaty. Dla najbardziej zaufanych i zaawansowanych technicznie uczniów, mistrz rezerwuje status osobistego syna kung fu, zwracając się do niego “To Dai”. Przez ostatnie 26 lat Sikung Norbert Maday usynowił tylko 6 węgierskich instruktorów i 2 cudzoziemców. Są nimi bliscy bracia kung fu: Sifu Linas Gudonavicius (Prezes Bałtyckiego Stowarzyszenia Wing Tsun) oraz Sifu Marek Mikulski (Prezes Polskiego Stowarzyszenia Wing Tsun). Usynowienie nie ma nic wspólnego ze stopniem czy dyplomem. Szacunku mistrza jest prywatną sprawą pomiędzy Sifu i Todai. Nie można go kupić.

Sifu Marek Mikulski – 6. stopień mistrzowski

Prezes Polskiego Stowarzyszenia Wing Tsun. Ukończył historię i nauki polityczne na Uniwersytecie Wiedeńskim. Ćwiczy kung fu od stycznia 1988 roku. Od stycznia 1998 roku prowadzi zajęcia w Warszawie w pierwszym warszawskim klubie Wing Tsun. Jako pierwsza osoba w Polsce otrzymał stopień mistrzowski Wing Tsun w lutym 1999 roku. Jest prywatnym uczniem i jedynym polskim „To Dai” (synem kung fu) Sikunga Norberta Mádaya (9. stopień mistrzowski IWTA).

Sifu Norbert Sołtysiak – 5. stopień mistrzowski

Ukończył Finanse i Rachunkowość na PWSBiA w Warszawie. Swoją przygodę z Wing Tsun kung fu rozpoczął w 2003 roku u Sifu Marka Mikulskiego w „klanie Polna”. Jest jednym z kilku prywatnych uczniów Sifu Marka. W 2005 roku reaktywował Wing Tsun Kung Fu na Pomorzu, otwierając klub w Gdańsku. Prowadzi zajęcia w Warszawie (Mokotów), jak i nadzoruje klub w Sopocie, prowadzony przez jego zaufanego asystenta, Sifu Przemysława Mogiełke (5 stopień mistrzowski).

Sifu Janusz Madej – 4. stopień mistrzowski

Zawodowo przedsiębiorca, a prywatnie wielki pasjonat wschodnich sztuk walki. Jego przygoda z Wing Tsun Kung Fu trwa już ponad 10 lat. Drogę od ucznia do mistrza rozpoczął w sopockiej szkole Wing Tsun. Obecnie nadzoruje w niej zajęcia grupy dziecięcej, prowadzi zajęcia dla grupy początkującej na poziomie Siu Nim Tao oraz uczy podstaw samoobrony. We wrześniu 2023 roku otworzył i prowadzi własną szkołę Wing Tsun Kung Fu w Szkole Podstawowej nr 10 w Rumii.